Even snel wat foto’s checken op Instagram of wat tweets bekijken op Twitter. Het lijkt allemaal heel onschuldig. Uit Engels onderzoek is nu echter gebleken dat sociale media schadelijk zijn voor de mentale gezondheid van jongeren. Maar hoe zit dat dan? En zitten er nog meer nadelen aan het gebruiken van sociale media?
Femke Visser
Volgens onderzoek van Newcom Research gebruikt het grootste deel van de jongeren sociale media. Met 96% is WhatsApp veruit het populairst. Ook Facebook en Instagram doen het goed in de leeftijdsgroep. Volgens een ander onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruiken jongeren sociale media vooral omdat ze het leuk vinden en omdat het een goede manier is om in contact te blijven met anderen. Iets meer dan de helft zegt tussen de één en drie uur per dag actief te zijn op social media.
Sociale media zijn inderdaad een perfect middel om bijvoorbeeld contact met mensen te houden. Van vrienden die je dagelijks op school spreekt, tot bijna vergeten basisschoolvrienden, je kan ze vrijwel allemaal terugvinden. Ook voor het zoeken van informatie zijn de platformen zeer geschikt. Stel op een willekeurige Facebookpagina een vraag en grote kans dat er iemand is die ‘m voor je kan beantwoorden. Toch zijn er ook een aantal nadelen te vinden op het gebied van social media.
Slapeloosheid
Het scherm van je telefoon straalt ‘blauw licht‘ uit. Dit soort licht kan schadelijk zijn voor je nachtrust. Het zorgt er namelijk voor dat je het slaaphormoon melatonine niet of niet goed aanmaakt. Het gevolg hiervan is dat je minder goed in slaap kan komen, zelfs als je al een uur voor het slapengaan niet meer op je telefoon hebt gekeken. Het gebruiken van een beeldscherm zorgt ervoor dat je hersenen denken dat het nog dag is en melatonine wordt aangemaakt als het donker wordt. Advies? Twee uur voor het slapen gaan niet meer op je telefoon, tablet of tv-scherm kijken en gewoon eens een boek pakken.
Verslaving
Sociale media kunnen verslavend werken. Volgens onderzoek van het CBS uit 2015 zei 17% van de jongeren verslaafd te zijn aan sociale media. Volgens het onderzoek zouden meisjes vaker verslaafd raken dan jongens. Waarom? Meisjes zijn meer persoonlijk betrokken tijdens hun gebruik van social media. Vrouwelijke gebruikers zijn meer bezig met wie hun berichten hebben gezien, geliked en geshared. Jongens zien de platformen meer als entertainment en zijn minder bezig met de populariteit van hun posts.
Mentale gezondheid
Alsof dat nog niet genoeg is blijkt nu dus uit Brits onderzoek dat sociale media ook nog slecht zijn voor je mentale gezondheid. Waar dat aan ligt? Volgens de ondervraagde jongeren komt dat door het feit dat je jezelf vergelijkt met de content die je van anderen leest of ziet. Wanneer jij op Instagram of Facebook een foto voorbij ziet komen van iemand met een betere auto of betere cijfers kan dat een negatief effect hebben op de mentale gezondheid: je haalt jezelf erdoor onderuit. Uit het onderzoek blijkt dat Instagram de grootste boosdoener is. YouTube blijkt het beste te zijn voor je mentale gezondheid. Hier kan je namelijk terecht voor zelfexpressie, het begrijpen van andermans mentale gesteldheid en emotionele steun.
Volgens Shirley Cramer van de Royal Society for Public Health zijn er oplossingen. Zo denkt zij dat waarschuwingen bij veel gebruik van bijvoorbeeld Instagram effect kunnen hebben. Ook wil ze dat er bij foto’s die opgeknapt zijn met bijvoorbeeld Photoshop een notificatie komt te staan. Of de social media platformen hier ook echt iets mee gaan doen is niet bekend.