Ivoor, het materiaal waar de slagtanden van bijvoorbeeld nijlpaarden, walrussen en olifanten uit bestaat. Erg gewild om sieraden, beeldjes of andere producten van te maken, en daarom worden veel van deze dieren hiervoor gedood.
Tekst: Rosalie Schraven, video: Stef Snakkers
Maar het jagen op olifanten mag toch helemaal niet? Nee, dat klopt. Het stropen van de dieren om hun ivoren tanden is verboden en ook op ivoorhandel is in 1989 een verbod gekomen. Wel zijn er door de jaren heen wat uitzonderingen op de regels gekomen. Ook is het zo dat ivoor van vóór 1947 legaal is. Zoals je je wel kan voorstellen is het heel moeilijk om te zeggen hoe oud ivoor is. In China gebeurt het bijvoorbeeld nog wel eens dat ivoren producten van na 1947 toch ‘legaal’ worden verkocht. Illegaal ivoor wordt dus gewoon verhandeld.
Ivoor in Nederland?
Bij de douane wordt er streng gecontroleerd op verboden producten, zo ook op ivoor. Als iemand ivoor naar Nederland wil halen, moet het een speciaal certificaat hebben, voordat dat mag. Maar de hoeveelheid illegaal ivoor dat zich in Nederland bevindt en wordt verkocht, is moeilijk te meten. ‘We weten niet hoeveel er wordt aangeboden op de zwarte markt’, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit. ‘Het is illegaal en daardoor moeilijk te vinden. Als we weten van illegale ivoorhandel, dan pakken we dat aan.’
En de olifanten dan?
Met de olifanten gaat het niet zo goed… In 1981 waren er nog ongeveer 1,2 miljoen Afrikaanse olifanten, nu zijn het er rond de 400 duizend. De grootste Afrikaanse olifantentelling tot nu toe is vorig jaar gehouden. Verschillende organisaties hebben tijdens deze tel-actie, The Great Elephant Census, vanuit vliegtuigjes olifanten geteld. Uit het resultaat bleek dat er nog minder Afrikaanse olifanten zijn dan er werd gedacht. Verder kwam uit dit onderzoek naar voren dat er in de afgelopen zeven jaar dertig procent van de populatie van deze soort is afgenomen, wat gelijk staat aan zo’n 144.000 olifanten.
‘Ik denk niet dat de Afrikaanse olifant helemaal zal uitsterven’, zegt Christiaan van der Hoeven van het Wereld Natuurfonds Nederland (WNF). Stroperij is volgens hem de grootste bedreiging van de olifanten. “Als er echt zo weinig Afrikaanse olifanten over zijn dat de stropers lang moeten zoeken, dan zal het niet meer de moeite waard zijn om op ze te jagen.” Om te voorkomen dat er zo weinig olifanten overblijven doen organisaties (zoals WNF) hun best om de stroperijen en de handel tegen te gaan. “In Afrika zelf helpen we de rangers bijvoorbeeld. Maar het is meer dan alleen het beschermen. Er is niet een silver bullet die het hele probleem kan oplossen. Zo werken we ook samen met advocaten voor het veranderen van de rechten.”
Foto: Inhabitat
Go China!
“De grote successen tot nu toe liggen bij de vraagkant”, zegt Christiaan. “Er is veel meer aandacht voor het probleem en bijvoorbeeld China heeft nu gezegd binnen een jaar de legale ivoorhandel in het land te willen stoppen. Je ziet nu al dat de waarde van ivoor hierdoor zakt, maar we hopen dat dit ook op de andere vlakken verschil gaat maken. Ons doel is dan ook om de criminele bendes die stropen te laten zien dat het voor hen niet meer aantrekkelijk genoeg is om te gaan handelen in ivoor.”