Voor Carlos Jones waren de afgelopen Amerikaanse verkiezingen de eerste waarin hij mocht stemmen. Niet omdat hij net achttien is geworden. Hij was, na 35 jaar in het gevangenissysteem, nu eindelijk in de gelegenheid om te stemmen.
Jones werd op zijn zestiende opgesloten nadat de politie hem oppakte voor drugshandel. Hij was een loopjongen voor de dealers. In zijn jonge jaren rent Jones tussen de stadshuizen en de drugskopers. In de wilde jaren ’70 was de Lower Eastside van New York een broedplaats voor criminaliteit.
Een moeilijke jeugd
Carlos had een moeilijke jeugd. En dan niet omdat hij de Playstation 2 niet kreeg van zijn ouders. Zijn hele familie zat elke avond helemaal waus van de drugs op de bank, niet meer aanspreekbaar. Zijn moeder was verslaafd aan van alles, van sigaretten tot heroïne. Omdat Carlos zijn vader niet kende was zijn grote voorbeeld zijn oom. Maar die was van hetzelfde hout gesneden als zijn moeder. Hij feestte elke avond en sliep zijn drugsroes uit op de bank om vervolgens weer te snuiven, te spuiten of te roken. “De man waar ik naar opkeek bleek uiteindelijk alleen maar een slappe vent en een slechte invloed. Dat is een enorme teleurstelling voor een jongetje van 16”, zegt Carlos.
Dan maar de straat op
Omdat Carlos thuis werd verwaarloosd ging hij opzoek naar andere plekken en activiteiten, waar hij zich wel onderdeel van iets voelde. Zo belande hij in de jaren ’70 op straat in één van de gevaarlijkste en slechtste buurten van New York, de Lower Eastside. Politie kwam hier amper en drugs werden openlijk verhandeld op straat. Carlos kwam al snel in aanraking met de drugs die in grote hoeveelheden aanwezig waren. En waar er in Nederland al moord en brand wordt geschreeuwd bij het drinken van een biertje voor je achttiende, gebruikte Carlos op zijn vijftiende voor het eerst heroïne. “Ik heb alles op die jonge leeftijd al geprobeerd. Heroïne was niet voor mij weggelegd, ik raakte uiteindelijk aan de coke.”
Van gebruiker naar verkoper
Carlos maakte al vrij snel de overstap naar het verkopen van drugs: “Ik kreeg een baantje al drugsrunner. Ik haalde het geld op bij de koper en rende toen terug naar de opslag om daar het geld te wisselen voor drugs.” Hij bracht daarna de drugs naar de koper en klaar is Carlos. Maar zijn nieuwe baan komt hem al vrij snel duur te staan. Tijdens een van zijn “bezorgingen” maakte hij een deal met een agent. Op de prille leeftijd van zestien jaar werd hij voor meerdere jaren opgesloten op Rikers Island, een van de meest beruchte gevangenissen van New York.
Carlos probeert weer gewoon mee te draaien in de maatschappij tegenwoordig.
Draaideur
Voor Carlos werd het gevangenissysteem zijn huis. Hij was geïnstitutionaliseerd in het systeem. Elke keer dat hij op vrije voeten kwam belandde hij in de gevangenis. Geestelijke problemen maakte het voor Carlos lastig om zich aan te passen aan de samenleving. Hij kreeg in zijn jeugd erg veel te verwerken en kon pas tijdens zijn laatste veroordeling beginnen met dit een plekje geven: “Het heeft jaren geduurd voordat ik de woede en pijn van mijn jeugd en de opsluiting heb kunnen relativeren.”
Meedoen in de maatschappij
Na zijn vrijlating in 2015 keek Carlos uit naar de eerste keer stemmen. Elke keer dat er gestemd werd in Amerika zat hij in de gevangenis of mocht hij nog niet stemmen omdat hij net uit de bak was. Maar dit jaar, tijdens de gekste verkiezingen ooit, mocht hij dan voor het eerst stemmen: “Ik heb voor het eerst het idee dat ik echt mee mag doen in de maatschappij. Dit is iets waar ik alleen maar van kon dromen toen ik in een cel zat van een paar meter.”
Een goed vooruitzicht
In Amerika is het niet in elke staat zo dat mensen die uit de gevangenis komen ook mogen stemmen. In sommige staten mag dat zelfs nooit meer. Volgens Carlos is dit onmenselijk: “Hoe kan je van iemand verwachten dat hij leeft in een maatschappij waar hij helemaal geen inbreng in heeft.” Carlos vindt dat mensen die uit de gevangenis komen ook weer mogen stemmen. Dat zou volgens hem ook helpen met het opnieuw betreden van de maatschappij. “Het vooruitzicht dat ik weer mocht stemmen heeft mij erg geholpen, ik voel mij weer een echt onderdeel van de samenleving”, aldus Carlos.
Een onverwachte uitkomst
Carlos stemde deze verkiezingen op Clinton. Het werd echter vastgoedhandelaar Trump. Veel mensen belde mij de ochtend na de verkiezingen met de vraag: “Wat ga ik nu doen?” “Zolang er hier geen tanks door de straten rijden en gebouwen in de brand staan zal de zon blijven opkomen. Het is een mijlpaal voor mij om na drie decennia toch mijn stem te laten horen. Als ik over vier jaar weer de kans krijg om mijn stem weer uit te brengen— Ik blijf optimistisch.”